Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2008

Namaste!

Το ελληνάκι αναχωρεί για μία πεμπτοκοσμική χώρα, προκειμένου να αισθανθεί όμορφα όταν επιστρέψει ξανά στην τεταρτοκοσμική Ελλάδα. Για την ακρίβεια θα πάει 3:45 ώρες μπροστά, τις οποίες θα ανακτήσει κάποια στιγμή, κατά την επιστροφή του στο τέλος του πρώτου δεκαημέρου του Ιανουαρίου.

Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2008

Μόνο η βία φέρνει βία

Ως εξελιγμένη ανθρώπινη κοινωνία, που υποτίθεται ότι έχει ζυμωθεί μετά από χιλιάδες χρόνια εξέλιξης πολιτισμικών στοιχείων, έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που η έννοια της βίας είναι πλέον ξεκάθαρη. Προς αυτή την κατεύθυνση δημιουργήθηκαν και οι έννοιες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των διαφορετικών ειδών Δικαίου κλπ. Γι’ αυτό το λόγο, όταν μιλάμε για τη βία αναφερόμαστε στα πολιτισμικά χαρακτηριστικά αυτής και όχι τα ζωικά. Για παράδειγμα ένας βιασμός είναι ένα γεγονός, που πριν αρκετούς αιώνες μπορεί να μην θεωρούνταν βίαιο, καθώς η κοινωνία ενδεχομένως να μην είχε ωριμάσει πολιτισμικά ώστε να δει τη βιαιότητα ενός βιασμού. Άρα αλλιώς νοείται η βία σήμερα, αλλιώς πριν δύο αιώνες, αλλιώς πριν δύο χιλιετίες και αλλιώς θα νοείται μετά από δύο αιώνες.

Σε κάθε μεταβατικό στάδιο, υπήρχαν άνθρωποι που ήταν κοινωνικά πιο ευαισθητοποιημένοι και έπαιρναν την πρωτοβουλία να κατηγοριοποιήσουν διάφορες καταστάσεις ως «βίαιες» και αντίστοιχα να προσαρμόσουν τους Νόμους των εκάστοτε κοινωνιών προς αυτή την κατεύθυνση. Κάπως έτσι ωριμάσαμε και φτάσαμε και στην περιβόητη Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κάπως έτσι συνεχίζουμε να ωριμάζουμε ώστε σε 1-2 αιώνες να κατακρίνουμε και άλλα γεγονότα που σήμερα μας φαίνονται φυσιολογικά. Άλλωστε ήδη έχουν έρθει στο προσκήνιο της κοινωνικής καταδίκης, μορφές βίας όπως η ψυχολογική, η λεκτική, η συναισθηματική κλπ.

Μπορεί τα επίσημα πρόσωπα, οι πολιτικοί και οι ένθερμοι οπαδοί της ειρηνικής διαδήλωσης να βιάστηκαν να καταδικάσουν όλα τα βίαια επεισόδια των ημερών, αλλά οι απόψεις τους εκτός από ισοπεδωτικές, είναι και ελαφρώς επιφανειακές. Εννοείται ότι κάθε λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος καταδικάζει τη βία από όπου και αν προέρχεται, όμως η καταδίκη και η δικαιολόγηση είναι δύο διαφορετικά πράγματα.

Παρένθεση: Είναι τουλάχιστον υποκριτικό, άνθρωποι ή ομάδες που μιλάνε για τα τελευταία γεγονότα ως «κοινωνική εξέγερση», να παραγνωρίζουν ότι τα συγκεκριμένα γεγονότα δεν θα είχαν την υπόσταση της εξέγερσης χωρίς τα βίαια επεισόδια. Συλλαλητήρια, πορείες και συναυλίες αλληλεγγύης πάντα συνέβαιναν. Όμως το φλεγόμενο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, οι φωτιές, τα οδοφράγματα, τα σπασίματα και γενικώς τα βίαια επεισόδια που σημειώθηκαν, ήταν αυτά που έκαναν τους πάντες να μιλάνε για «λαϊκή οργή», «εξέγερση», κλπ. Κλείνει η παρένθεση.

Μία πολύ trendy φράση των ημερών είναι: «Η βία φέρνει βία». Αν εξαιρέσουμε ιδιάζοντα περιστατικά ψυχολογικού ενδιαφέροντος και μιλώντας κοινωνιολογικά, τελικά η σωστή φράση είναι: «Μόνο η βία φέρνει βία». Όταν μάλιστα βλέπουμε σε τόσο μαζικό επίπεδο τα βίαια επεισόδια των τελευταίων ημερών, φυσικά και μιλάμε κοινωνιολογικά. Άρα από ποια βία προήλθε η βία της πέτρας και της μολότοφ;

Σε μία χαοτική κοινωνία που έχει τα χαρακτηριστικά ζούγκλας και ανομίας, όπως η ελληνική, η βία εκδηλώνεται σε διάφορες μορφές σε κάθε στάδιο της ζωής ενός ανθρώπου που ζει στην Ελλάδα. Από τα νεαρά χρόνια, μέσω του καθεστώτος της απαρχαιωμένης παιδείας, μέχρι τον κοινωνικό αποκλεισμό στην Τρίτη ηλικία, ο Έλληνας πολίτης βιώνει συνεχώς τη βία σε διάφορες μορφές.

Το γεγονός ότι ο ατομικισμός διέπει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, προετοιμάζει πολίτες που εγκλωβίζονται στο στενό τους προσωπικό συμφέρον σα να μην είναι μέρος μίας ευρύτερης κοινωνίας. Ο κοινωνικός αποκλεισμός αυτού του είδους, ενισχύεται με ένα ανύπαρκτο σχεδόν Κράτος που κινείται με αργούς ρυθμούς και αντιμετωπίζει τον πολίτη περισσότερο ως παράσιτο παρά ως δυναμική μονάδα με προσωπικότητα, ισονομία και συνταγματικά δικαιώματα. Έτσι καλλιεργείται η συνεχής καχυποψία, ο φόβος, η ανασφάλεια, ο ρατσισμός και η αναίτια επιθετικότητα. Πέντε στοιχεία ψυχολογικής βίας που είναι αρκετά να συντηρήσουν και άλλα αρνητικά συναισθήματα στην καθημερινότητα του καθενός.

Η προσπάθεια τόσο του Κράτους, όσο και της ευρύτερης κοινωνίας για κοινωνική συνοχή, γίνεται κατά κανόνα μέσω του συμβατικού εθνικισμού, που πολλές φορές αγγίζει και τα όρια του κακώς νοούμενου εθνικισμού. Ένας συμβατικός εθνικισμός που συνεχώς τροφοδοτείται στην κοινωνία από την Παιδεία, από λαϊκίστικες πολιτικές τοποθετήσεις, την Εκκλησία, διαφόρων ειδών ψυχοπαθή ακροδεξιά στοιχεία, και τα ΜΜΕ. Υποτίθεται ότι ο κακώς νοούμενος εθνικισμός έχει απομακρυνθεί από την Παιδεία μας. Υποτίθεται ότι σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος και τα ΜΜΕ τον καταδικάζουν, αλλά τελικά δεν χάνουν ευκαιρίες να συνεχίσουν να τον σερβίρουν «κάτω από το τραπέζι».

Στην πραγματικότητα, το ελληνικό κράτος είναι τόσο εθνικιστικό, που όταν η Κα. Γιαννάκου επιχείρησε να εισάγει πιο εκσυγχρονισμένα παιδαγωγικά δεδομένα, μέσω επιστημονικών παιδαγωγικών επιτροπών, μακριά από παπάδες και ψωροπερήφανους εθνικιστές, η Κυβέρνηση και ο λαός σύσσωμοι την «εξόρισαν» εκτός πολιτικής με συνοπτικές διαδικασίες. Διότι οι προτεινόμενες αλλαγές στο βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ’ Δημοτικού φάνηκαν να αντιτίθενται στα εθνικά συμφέροντα, τα οποία θεωρούσαν απαράδεκτο ένα παιδί 11 χρονών να μαθαίνει για «συνωστισμό στο λιμάνι της Σμύρνης», αντί για σφαγές, βιασμούς, και φωτιές από τους αφηνιασμένους, αιώνιους και ορκισμένους εχθρούς της πατρίδας! Η εθνικιστική προπαγάνδα μέσω προβολής και ανάδειξης της βίας σε παιδιά Δημοτικού όμως, ουδέποτε έγινε θέμα.

Ουδέποτε, άλλωστε έγινε θέμα η βία του εξευτελισμού και των δυσκολιών που συναντούν οι μετανάστες σε αυτή τη χώρα. Όπως δεν έγινε ποτέ θέμα η βία του «φυσιολογικού» μεριδίου της κοινωνίας απέναντι σε κάθε είδους κοινωνικές μειονότητες. Και εννοείται ότι η ασυδοσία, η βία και οι ατιμώρητες φασιστικές τακτικές της Αστυνομίας, πάντα έμπαιναν κάτω από το χαλάκι των μεμονωμένων περιστατικών.

Η βία της κατακρεούργησης του περιβάλλοντος, και οι πυρκαγιές, όχι μόνο με την ανέχεια αλλά και με την ενεργό υποβοήθηση του Κράτους, συνεχίζει μία ανοδική πορεία στην οποία έχει εμπλακεί σχεδόν ολόκληρη η ελληνική επικράτεια.

Μέσα σε όλα αυτά, που οι περισσότεροι προτιμούν να κρατούν τα μάτια κλειστά, έρχεται η βία της αναξιοκρατίας στην επαγγελματική σταδιοδρομία σχεδόν όλων. Οι γνώσεις και η εμπειρία είναι πολύ πιθανό να μην έχουν καμία σημασία μπροστά στο βύσμα. Δεν είναι άραγε βίαιος ο εκτοπισμός μας από ένα βύσμα; Δεν είναι μία μορφή βίας η συνεχής αβεβαιότητα και η ανασφάλεια για το μέλλον, όταν οι επαγγελματικές προοπτικές σχεδόν όλων των Ελλήνων είναι περικυκλωμένες από την αναξιοκρατία; Δεν είναι άκρως υποκριτική η «ελεύθερη αγορά» της Ελλάδας, όταν κατά κανόνα μιλάμε είτε για το Δημόσιο είτε για στενοκέφαλους, εκβιαστές, τσιφλικάδες εργοδότες με οικογενειακές επιχειρήσεις; Δεν είναι μορφή βίας η έλλειψη διαγενεακής δικαιοσύνης που καραδοκεί στο τέλος της φοιτητικής ζωής όλων;

Η ελληνική οδική συμπεριφορά; Κανείς πια δεν μπορεί να διακρίνει τη βία στους εκατοντάδες θανάτους και τους χιλιάδες τραυματισμούς στους ελληνικούς δρόμους; Η διαφθορά στο σύστημα Υγείας; Αλήθεια… Εκτός από την οργή για το θάνατο της Αμαλίας, δεν μπορεί κανείς να διακρίνει τη βία στη συγκεκριμένη περίπτωση και όλα τα παρόμοια καθημερινά περιστατικά;

Η λίστα δεν εξαντλείται. Συνεχίζει και διαμορφώνεται για κάθε πολίτη αυτής της χώρας χωριστά και σε καθημερινή βάση. Ίσως και να ήρθε ο καιρός να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους για τη βία που τους αναλογεί και να περάσουμε και εμείς στο μεταβατικό στάδιο επαναπροσδιορισμού της βίας. Να αρχίσουμε να σεβόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα για αρχή, και να αρχίσουμε να τιμωρούμε νόμιμα και δίκαια αυτούς που είναι υπαίτιοι για την καθημερινή βία που νοιώθουμε σε διάφορες μορφές.

Μόνο η βία φέρνει τη βία. Τα ΑΜΕΑ και οι πεζοί το γνωρίζουν…




Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2008

Αφορισμοί και Κατηχήσεις

Την οργή και το χάος πρέπει να ακολουθούν η συσπείρωση και οι προτάσεις ανοικοδόμησης - επανίδρυσης. Επί της παρούσης βρισκόμαστε μόνο στο πρώτο στάδιο. Η αισιοδοξία μου έγκειται στο ότι, μέχρι τώρα ακολουθούμε το «χρονοδιάγραμμα» σωστά. Η απαισιοδοξία μου έγκειται στο γεγονός ότι στη μετάβαση από το χάος στη συσπείρωση και τις προτάσεις, αρχίζουν να εμφανίζονται τα ίδια λάθη και η ίδια βλακεία που διασύρουν την ελληνική κοινωνία εδώ και πολλές δεκαετίες.

Εάν υπάρχει ένα χρονικό σημείο που μπορεί να επιφέρει μία τομή στη σχέση κοινωνίας – Κράτους, τότε αυτό το σημείο είναι τώρα. Όσο τα πράγματα είναι ακόμα ζεστά, και λίγο πριν αρχίσουν οι γνωστοί κομματικοί και παρασιτικοί κηφήνες το βλακώδες καταστροφικό τους έργο. Τα μέχρι τώρα δεδομένα έχουν ως εξής:

Η «εξέγερση»

Ήταν αυθόρμητη, ανοργάνωτη και με πολύ σοβαρή αιτία: την εν ψυχρώ δολοφονία ενός πολίτη από ένα όργανο της τάξης χωρίς λόγο. (Αποφεύγω σκοπίμως τους συναισθηματικούς χαρακτηρισμούς «15χρονο παιδί» και «γουρούνι» αντίστοιχα). Ο λόγος που πήρε μεγάλες διαστάσεις ήταν τόσο το εύρος των βίαιων επεισοδίων, όσο και οι αλλαγές στον καθημερινό διάλογο του κόσμου. Μπορεί η πλειοψηφία να μην έδωσε την αρμόζουσα προσοχή, αλλά το γεγονός και μόνο, ότι οι κοινωνικά πιο ευαισθητοποιημένοι απέκτησαν έναν «παλμό επανάστασης», είναι σημαντικό.

Η «πόλωση»

Οι κοινωνίες αποτελούνται από ανθρώπους, οπότε πολλές φορές τα κοινωνικά αντανακλαστικά είναι ανάλογα με τα ανθρώπινα. Όπως σε κάθε έντονο κοινωνικό γεγονός, έτσι και στα τελευταία γεγονότα, η κοινωνική «αδρεναλίνη» άρχισε να ρέει και η οργή και ο συναισθηματισμός να επισκιάζουν την ψυχραιμία και τη λογική. Οι αριστεροί άγγιξαν τα όρια του σταλινισμού και οι δεξιοί αυτά του φασισμού. Η δράση προκάλεσε αντίδραση, που προκάλεσε άλλη αντίδραση κοκ.

Η λογική πλάνη του ενστερνισμού συντηρητικών απόψεων, έγινε η κυρίαρχη διαλεκτική μέθοδος ανάμεσα στις εμπλεκόμενες κοινωνικές ομάδες. Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκε το στρατόπεδο της ανατροπής και αυτό της καταστολής. Και ανάμεσα σε αυτά τα δύο ταμπουρώθηκαν απλοί και ενεργοί πολίτες και ξεκίνησαν τον εμφύλιο. Οι μεν άρχισαν επαναστατικές κορώνες και οι δε τα περί της έννομης τάξης. Αντικειμενικότητα και εις βάθος ανάλυση μηδέν.

Μπάχαλοι και παλικάρια γίναμε μαλλιά κουβάρια

Τα Οργουελιανά σενάρια περί κρατικής προπαγάνδας μέσω προβοκάτσιας είναι γνωστά. Αλλά ακόμα και σε αυτούς που δεν τα γνωρίζουν, δεν είναι δύσκολο να εξηγήσεις τι σημαίνουν. Μπορείς να τους δείξεις αυτό ή αυτό μήπως και πεισθούν. Εάν δεν καταλαβαίνουν ποιοι τελικά σπάνε τα μπακάλικα και ποιοι τις τράπεζες και τι συμφέροντα αποκομίζει ο καθένας, μπορούν να ακούσουν και λίγο Τζιμάκο.

Υπάρχουν προβοκάτορες, αλλά υπάρχουν και χουλιγκάνια, όπως υπάρχουν και 15χρονα που θέλουν απλά να σπάσουν. Υπάρχουν επίσης και οργανωμένες ομάδες με συγκεκριμένους τραπεζικούς και κρατικούς στόχους, οι οποίες δεν έκρυψαν τον σαστισμό τους. Για κάποιο λόγο όμως, τα ΜΜΕ και τα κοινοβουλευτικά κόμματα αρνούνται να κάνουν τους σχετικούς διαχωρισμούς.

Μπάτσοι, λουλούδια, αγγελούδια

Το έχω φέρει ως παράδειγμα για τους τράγους, θα το φέρω και για τους μπάτσους: Άνθρωπος που συνειδητά μπαίνει στο σώμα της αστυνομίας και συνειδητά γίνεται Ζητάς ή ΜΑΤατζής ή ασφαλίτης, φυσικά και έχει προδιάθεση για ξύλο, κατάχρηση εξουσίας και νταβατζιλίκι. Εάν πάλι δεν έχει την προδιάθεση, αλλά καθημερινά στον επαγγελματικό του χώρο βλέπει αυτά που συμβαίνουν, θα έπρεπε να δηλώσει παραίτηση και να πάει για πυροσβέστης ή τροχονόμος. Δεν ξέρω πόσο πιο ξεκάθαρο μπορεί να είναι.

Από εκεί και πέρα, είναι ευθύνη της Αστυνομίας, συνεπώς και του Κράτους, να παρέχει τη σωστή εκπαίδευση και πειθαρχία σε όλα τα Σώματα της Αστυνομίας, ώστε η προδιάθεση αυτή να κοπεί. Εννοιολογικά μιλώντας, ο «εγκληματίας» έχει δικαίωμα να διαπράττει εγκλήματα και γι’ αυτό ονομάζεται «εγκληματίας». Το δικαίωμα αυτό σταματάει όσον αφορά την υπόλοιπη κοινωνία, και γι’ αυτό συλλαμβάνεται και παραδίδεται στη Δικαιοσύνη. Ο μπάτσος όμως δεν έχει δικαίωμα να διαπράττει εγκλήματα. Για κανένα λόγο.

Ο μπάτσος είναι η βιτρίνα του Κράτους, της τήρησης των νόμων και των θεσμών της Δημοκρατίας. Ο μπάτσος θα πρέπει να είναι σκληρά εκπαιδευμένος ώστε ούτε να βρίζει, ούτε να χειροδικεί, ούτε να πυροβολεί εναντίον πολιτών ή «εγκληματιών». Η μόνη σωματική επαφή που δικαιούται να έχει, είναι κατά την απόπειρα σύλληψης και μέχρι εκεί. Μετά την ακινητοποίηση και τις χειροπέδες, ο συλληφθέν απλά παραδίδεται στη Δικαιοσύνη, ενώ η χρήση όπλου προβλέπεται από ειδικές διατάξεις σε εξαιρετικά λίγες περιπτώσεις. Όλες οι υπόλοιπες καταχρήσεις είναι παράνομες. Τέλος.

Επίσης, δεν μπορώ να ξανακούσω τη δικαιολογία «ε και αυτός άνθρωπος είναι, θα λυγίσει», διότι με αυτό το σκεπτικό και ο Πιλότος ενός αεροπλάνου, άνθρωπος είναι και μπορεί σε μία μηχανική βλάβη να πανικοβληθεί, να χάσει τον έλεγχο και να σκοτώσει και άλλα 300 άτομα. Και ο Μηχανικός μπορεί πάνω στην αφηρημάδα του να ξεχάσει ένα δεκαδικό ψηφίο σε μία στατική μελέτη και να καταρρεύσει το κτίριο. Όμως ο Πιλότος εκπαιδεύεται να μην πανικοβάλλεται, και ο Μηχανικός να είναι πολύ προσεκτικός όταν εκπονεί μελέτη. Σε αντίθετες περιπτώσεις, εκτός από θύματα έχουμε και ποινικές διώξεις. Άρα το γεγονός ότι η ΓΑΔΑ τις τελευταίες μέρες έχει μετατραπεί σε άντρο ψυχολογικής και σωματικής βίας δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση την πίεση, το άγχος και τον εξευτελισμό που διακατέχει τους μπάτσους.

Όταν η εκπαίδευση και η αξιολόγηση της αστυνομίας γίνει σωστά και οι μπάτσοι μετατραπούν σε επαγγελματίες αστυνομικούς που τηρούν το νόμο κατά γράμμα, χωρίς να δίνουν το παραμικρό δικαίωμα, τότε θα σταματήσει και ο κόσμος, συμπεριλαμβανομένου και εμένα, να τους λέει μπάτσους.

Τα 15χρονα

Υπάρχουν 15χρονα με ανησυχίες για το μέλλον, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί το 15χρονο να κάνει πολιτικές αναλύσεις ή να έχει την εμπειρία της βαρβατίλας του ελληνικού Κράτους. Μπορεί το 15χρονο να νοιώθει στο πετσί του την αχρηστία της ελληνικής παιδείας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γνωρίζει για το πώς σχεδιάζεται το εκπαιδευτικό του σύστημα, πώς αξιολογούνται οι καθηγητές του και τί εστί δημόσιος τομέας στην Παιδεία. Αυτό που νοιώθει είναι ένας μηδενισμός, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γνωρίζει σε τι οφείλεται αυτός ο μηδενισμός.

Ρεαλιστικά μιλώντας, το 15χρονο φυσικά και θα γεμίσει οργή και αμηχανία στην είδηση του φόνου ενός άλλου παιδιού από έναν μπάτσο, και υπό τις κατάλληλες συνθήκες θα πετροβολήσει αστυνομικά τμήματα και διμοιρίες των ΜΑΤ. Δεν μπορεί όμως να συντάξει μία προκήρυξη που μιλάει για τόσο σοβαρά θέματα.

Ούτε φυσικά μπορούμε συνεχώς να επαινούμε το 15χρονο που βιαιοπραγεί υπό οποιαδήποτε δικαιολογία, χωρίς το αντίστοιχο τίμημα. Μεθαύριο που κάποια από αυτά τα 15χρονα θα γίνουν 20άρηδες μπάτσοι και θα δουν τη βία τους να νομιμοποιείται, τι εξηγήσεις θα έχουμε να δώσουμε; Εάν τώρα πετάει μία πέτρα παράνομα, μεθαύριο που θα έχει πλήρη εξάρτηση καταστολής και την «κάλυψη» του νόμου πώς θα δράσει;

Το 15χρονο έχει την ορμή και τον αυθορμητισμό για να μαζικοποιήσει την παρούσα κατάσταση. Μέχρις εκεί όμως. Από εκεί και πέρα, αυτή η ορμή πρέπει να τεθεί σε ρεαλιστικές και πολιτικά ανατρεπτικές βάσεις. Και εκεί είναι που ξεκινάν τα πανηγύρια και αναδεικνύεται η ανωριμότητά μας ως κοινωνία.

Το χώσιμο προς πάσα κατεύθυνση

Αν μιλάγαμε για πραγματική εξέγερση, κάθε μέρα θα καιγόταν και από ένα δημόσιο κτίριο, μία εκκλησία και ένα αστυνομικό τμήμα. Θα υπήρχε συνεχής σύγκρουσή στα γραφεία των κομμάτων και των βουλευτών. Μπορεί τα αστυνομικά τμήματα να δέχτηκαν αρκετούς τόνους πέτρες τις τελευταίες 2 εβδομάδες, αλλά στην τελική αυτοί οι τόνοι ήταν απλά ο καρπός του «15χρονου κινήματος» όπως περιέγραψα πιο πάνω.

Είμαι απαισιόδοξος διότι, αντί το παρόν κίνημα να εκφράζει τον αποτροπιασμό του για οτιδήποτε θυμίζει τον δικομματισμό και τη συντηρητική αριστερά, τελικώς προσεγγίζεται περισσότερο από αριστερές οργανώσεις χωρίς προοδευτική και πρακτική σκέψη. Ταυτόχρονα, τόσο η Κυβέρνηση όσο και οι λοιπές δεξιές παρατάξεις, κάθονται και απολαμβάνουν την προβοκάτσια τους να συσπειρώνει ένα μεγάλο μερίδιο της κοινωνίας προς τον άκρο συντηρητισμό.

Όλες οι πολιτικές οργανώσεις, κυρίως αριστερές, έσπευσαν να "βάλουν κάτω από τις φτερούγες τους" το κίνημα της εξέγερσης. Με τον ίδιο γλοιώδη, σιχαμερό και λαϊκίστικο τρόπο που τα πέντε κοινοβουλευτικά κόμματα προσεγγίζουν τους δικούς τους υποψήφιους ψηφοφόρους, έτσι και αρκετές «προοδευτικές» παρατάξεις προσπαθούν να προβάλλουν τις εκάστοτε θέσεις τους στην επικαιρότητα χωρίς πραγματική κοινωνική συνοχή.

Μέσα στη σωρεία αιτημάτων ξεπετάχτηκαν και οι κουφιοκέφαλοι που ορθώνοντας το λάβαρο της επανάστασης, προτείνουν βασικό μισθό 1400 ευρώ και επίδομα ανεργίας 1400 ευρώ. (Δεν χτύπησε κανένας δαίμων του τυπογραφείου. Είναι επίσημο αίτημα της ΝΑΡ). Άλλοι πάλι ξέθαψαν προτάσεις για το Ασφαλιστικό από τη δεκαετία του ’80 που δεν χρήζουν καμίας ρεαλιστικής προσέγγισης.

Επί της παρούσης, το πρόβλημα της οικονομίας είναι υποδεέστερο από αυτό του ελληνικού κοινωνικού μοντέλου, αφού η οικονομία είναι στην ουσία η κορυφή ενός παγόβουνου γεμάτο κακοδιαχείριση, σπατάλη, φοροδιαφυγή και διαφθορά. Η ελληνική Αριστερά επιμένει να εστιάζει στην οικονομία, δηλαδή στην επιφάνεια. Αντί να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία και να ασκήσει δριμιά κριτική σε θέματα όπως η διαφθορά, η δημόσια διοίκηση και η παιδεία, που είναι τα θεμέλια των προβλημάτων, συνεχίζει τη ρητορεία των τελευταίων δεκαετιών περί Κεφαλαίου, ιδιοκτησίας κλπ.

Για τις θέσεις της Δεξιάς, δεν μπαίνω καν στον κόπο να σχολιάσω. Η γελοιότητά τους είναι υπεράνω κάθε ανάλυσης.

Άρα τελικά, τι είναι αυτό που φαίνεται να βγαίνει κερδισμένο από όλη αυτή την αναστάτωση; Τι είναι αυτό πέρα από τη γελοιοποίηση της Αστυνομίας και της Κυβέρνησης, και την επιστροφή της πολιτικής στον καθημερινό διάλογο; Μέσα σε όλη αυτή την αναμπουμπούλα, πέρασε απαρατήρητα ο κλονισμός ενός σημαντικού Δημοκρατικού θεσμού και ενός εκ των βασικότερων θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το τεκμήριο της αθωότητας.

Όταν ο Υπουργός Εσωτερικών, αναφερόμενος στον μπάτσο που πυροβόλησε τον Αλέξη, λέει ότι «οι ποινές για τους δολοφόνους θα είναι σκληρές» απλά και μόνο για να καθησυχάσει το αφηνιασμένο πλήθος, υπάρχει σοβαρό θέμα κλονισμού τόσο της Δημοκρατίας όσο και της αντίληψης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη χώρα μας. Εγώ ή ο οποιοσδήποτε «απλός πολίτης» μπορούμε να εκφέρουμε οποιαδήποτε άποψη και να βάζουμε κοσμητικά επίθετά στον δολοφόνο μπάτσο. (Αυτό ονομάζεται «ελευθερία του λόγου» και είναι επίσης θεμελιώδες Ανθρώπινο Δικαίωμα). Τα επίσημα χείλη της Κυβέρνησης ή της Δικαιοσύνης δεν μπορούν. Διότι το επόμενο στάδιο θα είναι να καταργήσουμε τα Δικαστήρια, να στήσουμε κρεμάλες στο Σύνταγμα και να τις γεμίσουμε με ενόχους βάσει λαϊκής ετυμηγορίας, λαϊκού αισθήματος και δημοσκοπήσεων.

Εάν, λοιπόν μέσα στον οποιονδήποτε αναβρασμό, μία κοινωνία δεν μπορεί να σεβαστεί ένα από τα πιο στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε η μελλοντική Κυβέρνηση ή η κοινωνία που θα εξελιχθεί μετά από την «εξέγερση» να είναι δίκαιες και δημοκρατικές; Εάν ως Κράτος έχουμε πιάσει πάτο τα τελευταία χρόνια, το οφείλουμε στις σάπιες δομές και τις παρασιτικές ομάδες που κατέχουν θέσεις ευθύνης. Το μέλλον, μόνο δυσοίωνο μπορεί να είναι αν η ανατροπή αυτού του κατεστημένου βασίζεται σε πρακτικές, ανθρώπους και νοοτροπίες του ίδιου κατεστημένου.

Μπροστά από το κτίριο της Ακαδημίας διαιωνίζεται η ντροπή που διακατέχει ολόκληρο το νεοελληνικό Κράτος. Το άγαλμα του Ρήγα δίπλα στον Γρηγόριο Ε’.

Κάποιοι «εξεγερμένοι» φρόντισαν να μαυρίσουν τον Διαφωτιστή…

Και να αφήσουν άθικτο τον Σκοταδιστή…

Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2008

Οι "απλοί πολίτες"

Η έννοια του «απλού πολίτη» έχει ενδιαφέρουσα ιστορική πορεία. Χρησιμοποιήθηκε στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, κυρίως από τους δημοσιογράφους των δελτίων ειδήσεων ιδιωτικών καναλιών, τα οποία συν τοις άλλοις ανταγωνίζονταν και για το μέγεθος του ενδιαφέροντός τους απέναντι στα καθημερινά προβλήματα του κάθε πολίτη. Αργότερα υιοθετήθηκε από τους πολιτικούς που βρήκαν πρόσφορο επικοινωνιακό έδαφος και σύντομα κατέληξε μία φράση κλισέ που χρησιμοποιείται με μία απεριόριστη γενικότητα και ευκολία, ακόμα και από τους ίδιους τους πολίτες.

Μέσα σε όλη αυτή τη γενικότητα που περιβάλλει τον «απλό πολίτη», κάποιος μπορεί να συνοψίσει όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν αυτό το είδος πολίτη για να καταλήξει σε μία πιο συγκεκριμένη ερμηνεία. Ανά καιρούς, δημοσιογράφοι, και πολιτικοί έχουν σκιαγραφήσει τα στοιχεία αυτά, τα οποία στην ουσία περιγράφουν τον άνθρωπο, που συγκροτεί την πλειοψηφία της κοινωνίας, κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους.

Καταρχήν, ξεκινώντας εννοιολογικά, οι λέξεις «απλός πολίτης» βγάζουν κάτι αρνητικό και σίγουρα αντίθετο του «σύνθετος πολίτης». Περιγράφουν κάτι ουδέτερο, χωρίς ξεχωριστές ιδιαιτερότητες και μοιάζουν να αναφέρονται στο πιο βαρετό μέλος μίας ομοιογενούς κοινωνικής μάζας.

Ο «απλός πολίτης» είναι ένα άβουλο ον. Δεν έχει καμία αντίληψη της πραγματικότητας ή των δικαιωμάτων του, και θεωρεί ότι για την επικαιρότητα πρέπει να ενδιαφέρονται μόνο οι δημοσιογράφοι, ενώ για την πολιτική μόνο οι πολιτικοί.

Αναφέρεται συχνά και ως «νοικοκυραίος» καθ’ ότι νοιάζεται μόνο για το καλό το δικό του, της οικογένειάς του και της δουλειάς του. Είναι ένας βιοπαλαιστής του οποίου η εργασία, απώτερο σκοπό έχει την προσωπική του ευημερία. Ο «απλός πολίτης» νοιάζεται για την ευημερία της κοινωνίας, μόνο στους παράγοντες που η κοινωνική ευημερία επηρεάζει τη δική του ζωή. Είναι ο σχιζοφρενής που από τη μία γκρινιάζει για το πορτοφόλι του που είναι άδειο, και από την άλλη στραβώνει που στο κέντρο της Αθήνας έχει πορεία και δεν μπορεί να καταναλώσει μέσα σε μία μέρα τον «13ο μισθό» του στο παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο shopping.

Ο «απλός πολίτης» είναι ένας αφελής, αμόρφωτος βλάκας* που ταυτόχρονα όμως έχει μία άκρως επιφανειακή άποψη για όλα όσα συμβαίνουν στην κοινωνία, τις καταστάσεις και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Η άποψή του όμως δεν επηρεάζει τη λειτουργία της κοινωνίας και τις αποφάσεις της οποιασδήποτε Κυβέρνησης. Είναι μία άποψη που απλά ακούγεται, όχι για να έχει αντίκτυπο στην υπόλοιπη κοινωνία, αλλά για να δικαιολογεί τη λέξη «Δημοκρατία» στον τίτλο του πολιτεύματός μας και την υπόσταση της πολυφωνίας.

Ο «απλός πολίτης» θέλει απλά να επιβιώσει, και ολόκληρη η υπόλοιπη κοινωνία οφείλει να τον αφήσει στην ησυχία του. Δεν ευθύνεται για τίποτα. Δεν φταίει αυτός για τη διαφθορά, την ποιότητα και τη λειτουργία του δημοσίου τομέα, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τα οδικά ατυχήματα, τα ήθη και τις νοοτροπίες ολόκληρης της κοινωνίας.

Ο «απλός πολίτης» αναφέρεται συχνά στους Έλληνες, δημιουργώντας την εντύπωση ενός λαού που διακατέχεται από μία απαράλλαχτη ματαιοπονία και αυτοϋποτίμηση. Ορισμένες από τις αγαπημένες του ατάκες που συνεχώς επαναλαμβάνει: «Δεν είναι σωστό, αλλά έτσι είμαστε εμείς οι Έλληνες». «Αλλάζει ο Έλληνας;». «Πάντα έτσι ήταν και πάντα έτσι θα μείνουν». «Τί κάνει το Κράτος;». «Ο κοσμάκης». «Ο απλός λαός».

Τα κυριότερα ενδιαφέροντα και οι έγνοιες του «απλού πολίτη» περιγράφονται κυρίως από τα ΜΜΕ. Ήτοι, οι καταναλωτικές ανάγκες, η συνοχή της οικογένειας και η εντύπωση των ξένων για την Ελλάδα. Τρία άσχετα στοιχεία, που για κάποιο λόγο δείχνουν να είναι οι βασικοί του προβληματισμοί. Οτιδήποτε άλλο, τρομοκρατεί τον «απλό πολίτη». Η εγκληματικότητα, τα επεισόδια, οι πορείες, οι φασαρίες, η διαφθορά κλπ, απλά τον τρομοκρατούν και τον κλείνουν στο καβούκι του. Δεν του δίνουν τροφή για σκέψη και δεν τον προβληματίζουν.

Στην πραγματικότητα, ο απλός πολίτης είναι ένας θεμιτός πολίτης, αλλά μόνο σε μία κοινωνία και ένα πολιτικό σύστημα που λειτουργεί σωστά, όπου στις αντίστοιχες θέσεις ευθύνης βρίσκονται όντως οι αντίστοιχοι υπεύθυνοι άνθρωποι, με σχετικές γνώσεις και αξιοπιστία. Σε ένα τέτοιο σύστημα, ο «απλός πολίτης» συνεχώς δημιουργεί, μετέχει στα κοινά, εξελίσσεται επαγγελματικά, οικονομικά και εγκεφαλικά. Σε κάθε περίπτωση, εμπιστεύεται το ρόλο του συμπολίτη του ώστε να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή, με αποτέλεσμα η ανάλογη εμπιστοσύνη να είναι διάχυτη ανάμεσα στους θεσμούς και τις λειτουργίες της κοινωνίας. Είναι δηλαδή ένας ενεργός πολίτης με θετικό και δημιουργικό έργο τόσο για τον εαυτό του, όσο και για την υπόλοιπη κοινωνία.

Στην Ελλάδα αυτό δεν υπάρχει, οπότε η έννοια του «απλού πολίτη» είναι μία υποκρισία. Στην ουσία, όταν εδώ μιλάνε για «απλό πολίτη», εννοούν αυτό το είδος ανθρώπου που απαρτίζει πλειοψηφικά τη σημερινή ελληναρίστικη κοινωνία και δεν έχει κανένα σκοπό να την αλλάξει προς το καλύτερο.


* Στην αρχαία Ελλάδα, «ιδιώτης» (από το ἴδιος) ήταν αυτός που ασχολούνταν μόνο με την πάρτη του και την ιδιωτική του ζωή ή δεν είχε κάποια επαγγελματική δεξιότητα. Δεν είχε, δηλαδή ενεργό δράση στα κοινά και το γενικότερο γίγνεσθαι της κοινωνίας. Χρησιμοποιούνταν χλευαστικά ως ο «αμαθής», ο «αδαής», ο «ανύποπτος», ο «ανήξερος». Δεν είναι τυχαίο ότι ο «ιδιώτης», από όπου εξελίχθηκε και το λατινικό «idiota» (απλό/ μέσο άτομο, μη ειδήμων) τροφοδότησε αρκετές σύγχρονες λατινογενείς γλώσσες, και απέκτησε την έννοια του «ηλίθιου».

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2008

Η Κυβέρνηση πρέπει να πέσει

Ο τίτλος δεν είναι ούτε πιασάρικος, ούτε προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Σε καμία περίπτωση δεν τον επέλεξα με το γνωστό, υποκριτικά παθιασμένο, δημοσιογραφικό ύφος, ούτε σκέφτομαι βάσει μίζερων, μικροπολιτικών συμφερόντων. Προσωπικά, δεν είμαι ούτε κοινωνιολόγος, ούτε πολιτικός αναλυτής. Απλά παρατηρώ προσεκτικά, και προσπαθώ να σκεφτώ όσο πιο κριτικά μπορώ έως ότου τα συμπεράσματά μου να αλληλοκαλύπτονται.

Οι κοινωνίες αυτοπροσδιορίζονται και αυτοδιαμορφώνονται. Δεν κατασκευάζονται και δεν ελέγχονται στον βαθμό που θα ήθελαν να πιστεύουν διάφοροι «συνωμοσιολόγοι». Η κοινωνία είναι μία διαφορική εξίσωση τρέχα-γύρευε βαθμού που συνεχώς αναπλάθεται βάσει συνεχών επιρροών. Ορισμένοι παράγοντες όμως, όπως το Πολίτευμα, η Πολιτική, η Οικονομία, η Δημόσια Διοίκηση και η Παιδεία, είναι πιο ισχυροί. Εκεί είναι που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για λογική και κριτική σκέψη.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, το πολιτικό συναίσθημα όλων έγινε πιο έντονο. Μέσα σε αυτή τη συναισθηματική ένταση, οι δεξιοί άγγιξαν τα όρια του Φασισμού, και οι αριστεροί, τα όρια του Σταλινισμου. Σε κάθε περίπτωση, καταργήθηκε η λογική.

Στην Ελλάδα το πείσμα και το μένος έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα από τη λογική και κριτική σκέψη. Γι' αυτό τελικά το πρόβλημα της Παιδείας είναι πολύ πιο ουσιαστικό όσον αφορά την καλλιέργεια γενικότερων νοοτροπιών και αντιμετώπισης καταστάσεων. Η ψύχραιμη και λογική σκέψη έχουν εκλείψει τελείως από την πολιτική, και έχουν περιοριστεί σε ένα μικρό κύκλο ανθρώπων των γραμμάτων και του πνεύματος που δεν έχουν ιδιαίτερη επιρροή στην ευρύτερη κοινωνία.

Η έλλειψη διαλόγου και εμπιστοσύνης, ανάμεσα σε πολίτες, κοινωνικούς φορείς, μειονότητες και την Κυβέρνηση, μου φέρνει στο μυαλό μια διαλυμένη οικογένεια. Οι γονείς πλακώνονται όλη την ώρα, ενώ το παιδί συγχύζεται, προσπαθώντας να καταλάβει αν πρέπει να συνεχίσει να τους σέβεται, να τους απομιμείται ή να κάνει του κεφαλιού του. Μέσα στη σύγχυσή του φωνάζει στους γονείς του, αλλά αυτοί το αγνοούν επιδεικτικά. Πάνω στην απογοήτευση και την οργή του, το παιδί αρπάζει ένα βάζο και το σπάει με δύναμη στο πάτωμα, προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή τους. Και αντί να του δώσουν προσοχή, ο καθένας αρχίζει να ερμηνεύει την κατάσταση όπως τον βολεύει. Ο ένας οργίζεται για το βάζο, ο άλλος διερωτάται για τη διαγωγή του παιδιού τους, ενώ το παιδί μαθαίνει το κόλπο και ξέρει με ποιον τρόπο θα αποσπά την προσοχή από εδώ και πέρα. Κανείς όμως δεν εστιάζει στη ρίζα του προβλήματος, και κανείς δεν καταλαβαίνει ότι η αξία ενός βάζου είναι μηδενική μπροστά στην ευτυχία και ευημερία ολόκληρης της οικογένειας.

Όταν η αλητεία, η ασυδοσία και η αλαζονεία καλλιεργούνται μέσα στο αστυνομικό σώμα, ανάμεσα στους εκπροσώπους και θεσμοφύλακες του Πολιτεύματος και της Πολιτείας, φυσικό είναι τα ίδια στοιχεία να διαχέονται και στους πολίτες. Όταν φωνάζεις για τα στοιχειώδη δικαιώματά σου, απέναντι σε κλειστά αυτιά που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν τη δημοκρατία της χώρας, φυσικά και θα ψάξεις να βρεις ένα βάζο.

Σήμερα, δεν θέλει και πολύ να σηκώσεις μολότοφ και πέτρες. Αρκεί να πέσεις σε έναν διεφθαρμένο γιατρό, ή να γίνεις θύμα ενός "μεμονωμένου περιστατικού" αστυνομικής αλητείας, ή να βλέπεις κάθε, μα κάθε μέρα την Κυβέρνηση να σε αποκαλεί "μαλάκα" και να χαμογελάει, κάνοντας πλιάτσικο στο ασφαλιστικό σου ταμείο και το εισόδημά σου για να το διαχέει μετά σε σπάταλες, αδιαφανείς διαδικασίες και ρασοφόρους μαφιόζους.

Η Κυβέρνηση που έχει την πίτα και το μαχαίρι, έχει υποπέσει σε μία σειρά συνεχών εγκλημάτων και σκανδάλων που είναι πολύ σοβαρότερα από ένα καμένο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Έχει ξεπέσει στην ύβρη της αλαζονείας και της πλήρους αποστασιοποίησης από ολόκληρη την κοινωνία. Εδώ και πέντε μέρες, επικρατεί μία κοινωνική ένταση που είχε αφορμή την αστυνομική βία, και η Κυβέρνηση βγάζει ξύλινους λόγους, λες και έχει προεκλογικό αγώνα. Σα να έχει τα μάτια κλειστά για άλλη μία φορά, μπροστά στις εκατοντάδες κοινωνικές παρανομίες που συμβαίνουν κάθε μέρα.

Ποιος είδε τους Ζητάδες που έβγαλαν πάλι περίστροφο για νταηλίκι; Ποιος είδε τον άστεγο 50άρη (Έλληνα - προς απογοήτευση μερικών) που λίντσαραν «απλοί πολίτες» υπό την ανοχή της αστυνομίας; Ποιος είδε τους κουκουλοφόρους ασφαλίτες δίπλα στις διμοιρίες των ΜΑΤ με πέτρες και λοστούς στα χέρια; Ποιος είδε τους Χρυσαυγίτες να αναμειγνύονται με τους «απλούς πολίτες» για να πάρουν το νόμο στα χέρια τους;

Οι επαγγελματίες της παρανομίας όμως, απαξιώνουν τα «μικρο-εγκλήματα» αυτού του είδους. Δεν τους αφορούν. Δεν ενδιαφέρονται να κάνουν ούτε μία στοιχειώδη ανάλυση των γεγονότων. Να νοιώσουν έστω ότι θα πρέπει να παίξουν πιο έξυπνο παιχνίδι. Τα ρίχνουν όλα σε έναν ψυχάκια μπάτσο και ένα τσούρμο κουκουλοφόρους που έχουν δυο – τρεις σκοτεινούς σκοπούς, και πιστεύουν πως ξεμπερδεύουν. Τέτοια είναι η αλαζονεία τους και η υποτίμηση της ευρύτερης κοινωνίας μπροστά στα μάτια τους.

Η Κυβέρνηση οφείλει να παραιτηθεί σύσσωμη και να φύγουν όλοι τους με σκυφτό το κεφάλι. Δεν τρέφω αυταπάτες για τους επόμενους, που ενδεχομένως ήδη ακονίζουν τα μαχαιροπίρουνά τους. Αλλά μέχρι τότε η κοινωνία θα συνεχίσει να πλάθεται και στο πιο αισιόδοξο σενάριο των περιπτώσεων, ίσως να είναι αρκετά ώριμη ώστε να κάνει σαφές στους επόμενους ότι υπάρχει και ένα όριο στην ύβρη.

Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2008

Η μεγάλη των μπάτσων σχολή

Το «μεμονωμένο περιστατικό» όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, και το σύνθημα «μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι» των εξαγριωμένων διαδηλωτών, είναι δύο ακραίες τοποθετήσεις, που συγκλίνουν σε ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός: μέσα στο σώμα της ΕΛ.ΑΣ. βρίσκεται ένα σημαντικό μερίδιο φασιστοειδών, νταήδων, ανεγκέφαλων και αμόρφωτων Ελληναράδων που έχει μία πολύ στρεβλή εικόνα του ρόλου του απέναντι στην κοινωνία.

Φυσικά, μπορεί το κάθε φασιστόμουτρο να ονειρεύεται μια μέρα να γίνει ένα γουρούνι επαγγελματίας, αλλά στο σημείο ακριβώς που το Κράτος του δίνει αυτή τη δυνατότητα είναι που βρίσκονται και οι πολιτικές ευθύνες. Από τη στιγμή που το ίδιο το Κράτος δεν διασφαλίζει τη σωστή εκπαίδευση των αστυνομικών και τη συνεχή, αδιάκοπη και συχνή επαγγελματική αξιολόγηση μέσω ψυχομετρικών τεστ, ενδοϋπηρεσιακών αναφορών και γενικώς όλων αυτών των διαδικασιών που διασφαλίζουν τη σωστή λειτουργία του Σώματος, φυσικά και ο πυροβολισμός εν ψυχρώ ενός 15χρονου έχει πολλούς περισσότερους υπεύθυνους από έναν ψυχασθενή μπάτσο. Από τη στιγμή που κάθε μέρα έχουμε «μεμονωμένα περιστατικά» προσωπικών εξευτελισμών, καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σωματικών επιθέσεων και ρατσιστικών συμπεριφορών, από το οποιοδήποτε φασιστοειδές, αγράμματο, τσογλάνι που φοράει τη στολή, με τη συγκάλυψη και επικρότηση των συναδέλφων και προϊσταμένων του, φυσικά και κάποια στιγμή θα ξεπεταχτεί ένα μηδενικό που θα τη δει σερίφης.

Και όμως, όσον αφορά αυτό το μηδενικό, το Κράτος όχι μόνο θα του δώσει, με συνοπτικές διαδικασίες, ένα περίστροφο και ένα εθνόσημο, αλλά θα του εμπιστευτεί και την τήρηση των Νόμων. Θα τον αφήσει ελεύθερο να έχει οποιαδήποτε συμπεριφορά του κατέβει, απέναντι σε κάθε πολίτη που υποτίθεται ότι υπηρετεί. Και εκεί ακριβώς είναι το σημείο που τόσο το Κράτος όσο και η ίδια η ΕΛ.ΑΣ. έχουν αποτύχει παταγωδώς. Στο γεγονός ότι δεν μπορούν να δώσουν στο μπάτσο να καταλάβει ότι είναι υπηρέτης του πολίτη και όχι ο μάγκας που μπορεί να βρίζει, να χειροδικεί και να εκτελεί εν ψυχρώ.

Δεν μπορεί ο μπάτσος να μασάει τσίχλα, να παίζει μπεγλέρι και να κοτσάρει τουρίστριες με μίνι. Δεν μπορεί κάθε βράδυ στην Αθήνα να υπάρχουν διμοιρίες των ΜΑΤ με 20χρονα σαδιστικά στοιχεία που πάνω στη βαρεμάρα τους να έχουν το υφάκι του μεγάλου γαμιά. Δεν μπορεί το πεζοπόρο περίπολο να κοιτάει απαξιωτικά και ειρωνικά το μετανάστη και να τον τρομοκρατεί απλά για να περνάει την ώρα του. Δεν είναι δυνατόν σε περιπτώσεις ξυλοδαρμού ή τραυματισμού, τα επίσημα αστυνομικά ανακοινωθέντα να μιλάνε για «τσαμπουκαλεμένες ζαρτινιέρες» και «μαγικές σφαίρες» που κάνουν οχτάρια στον αέρα. Στην τελική, δεν μπορεί το Κράτος να δείχνει το πρόσωπο του κλασσικού Ελληναρά νταή μέσω των αμόρφωτων φασιστοειδών που προσλαμβάνει ως υπεύθυνους της τήρησης τάξης και του Νόμου. Εκτός από αντιαισθητικό, είναι και αντικοινωνικό. Ενίοτε, γίνεται και επικίνδυνο… θανάσιμα επικίνδυνο.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2008

Το καλό το ελληναράκι έχει στείρο κεφαλάκι

Αν η πρωτίτιδα του μυοκαρδίου είναι υπεύθυνη για τον πληθωρισμό αξιών στην ελληνική κοινωνία, με ότι αυτό συνεπάγεται, τότε αναμφίβολα το εθνικό σύστημα παιδείας είναι αυτό που διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση αυτής της νόσου και διαφόρων άλλων ελληναριστικών μοτίβο.

Με γνώμονα τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, το νεαρό Ελληναράκι μαθαίνει τον εξής πολύ απλό κανόνα: Γνώση = Αποστήθιση = Στείρα Γνώση = Επιτυχία σε κάθε είδους Εξέταση. Από εκεί ξεκινάει και η προσφυγή στην ιδιωτική παιδεία, την παραπαιδεία, και ένα συνεχές ανούσιο άγχος όχι τόσο για την ποιότητα των γνώσεων, όσο για τα υλικά οφέλη που αυτές εξασφαλίζουν. Άλλωστε, το σκεπτικό πίσω από τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα δεν είναι τόσο η αναποτελεσματικότητα της δημόσιας παιδείας, όσο η έλλειψη προσωπικής μεθοδολογίας και σωστού εκπαιδευτικού προσανατολισμού.

Το ελληνικό σχολείο διδάσκει ότι το ζητούμενο είναι να απαντάς σωστά τις απαντήσεις στα διαγωνίσματα και όχι να καλλιεργείς συνεχώς τις σκέψεις και τις γνώσεις σου. Σημασία δεν έχει τι πιστεύεις εσύ ή τι σκέφτεσαι, αλλά τι θεωρεί σωστό ο εξεταστής ή το εκάστοτε βιβλίο. Σημασία έχει να κάνεις καλό σκονάκι και φυσικά να έχεις την εύνοια του καθηγητή. Μαθαίνεις ότι αν σταθείς τυχερός μία μέρα ή αν κάνεις σκονάκι στο σημαντικότερο διαγώνισμα του τριμήνου, δικαιούσαι να διατυμπανίζεις το 20άρι σου κάθε μέρα αυτού του τριμήνου κι ας μη διαβάζεις λέξη για τις υπόλοιπες μέρες. Μια συνεχής και αδιάκοπη σχιζοφρένεια και άσκοπη προσπάθεια που ξεκινάει από το δημοτικό και φτάνει μέχρι και το τελευταίο έτος του Πανεπιστημίου.

Κι όμως, καμία εκπαιδευτική επιτροπή δεν βρίσκει κάτι μεμπτό σε όλα αυτά. Για κάποιο λόγο, το να μαθαίνεις ότι το σύμπαν έχει ηλικία 6,5 δισεκατομμυρίων ετών (βάσει ενός μαθήματος), αλλά ταυτόχρονα και 6000 ετών (βάσει κάποιου άλλου), θεωρείται θεμιτό. Αρκεί να απαντήσεις σωστά στα αντίστοιχα διαγωνίσματα Φυσικής και Θρησκευτικών. Για κάποιο λόγο, οφείλεις να γνωρίζεις την άλγεβρα ολοκληρωμάτων, διαφορικών εξισώσεων και μιγαδικών αριθμών χωρίς να είναι απαραίτητο να ξέρεις τί ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά ή τι εφαρμογές έχουν στη ζωή σου. Οφείλεις να γνωρίζεις όλες τις ημερομηνίες των μαχών του Ναπολέοντα, αλλά χωρίς να ξέρεις ακριβώς τι επίδραση είχαν αυτές οι μάχες στη διαμόρφωση των κοινωνιών και οικονομιών της Ευρώπης. Οφείλεις να γνωρίζεις αρχαία ελληνικά ώστε να κάνεις σωστή γραμματική και εννοιολογική ανάλυση αρχαίων κειμένων, αλλά χωρίς να καταλαβαίνεις απαραίτητα το πνεύμα αυτών των κειμένων.

Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Όπως και να το κάνουμε, είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να μελετάει ένα πλήθος απαντήσεων, παρά να καλλιεργεί το μυαλό του ώστε να μπορεί να απαντάει σε οποιαδήποτε ερώτηση. Είναι πιο εύκολο να του σερβίρουν το τελικό συμπέρασμα, παρά να χρειάζεται να ακολουθήσει μόνος του όλα τα βήματα μέχρι να καταλήξει σε αυτό. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να αξιώνει τίτλους και θέσεις ευθύνης χωρίς πολύ κόπο. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γνωμικό «στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώνεις». Μπορείς κάλλιστα να αποφοιτήσεις από οποιοδήποτε ελληνικό Πανεπιστήμιο όντας στόκος, και στην επαγγελματική σου σταδιοδρομία, κραδαίνοντας ένα πτυχίο, να αξιώνεις και να κατακτάς υψηλόβαθμες θέσεις. Όταν όμως πρέπει να αποδείξεις την αξία σου με τη συνολική σου καλλιέργεια, τον τρόπο σκέψης, το ήθος, το πνεύμα, και τους τρόπους σου, τα πράγματα γίνονται δύσκολα και ανταγωνιστικά.

Έχει ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς με πόσο τρόμο και αμηχανία αντιδρά ένας μαθητής Γυμνασίου όταν του λένε ότι στο τάδε διαγώνισμα θα πέσουν ερωτήσεις κρίσης. Νοιώθει τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Για την ακρίβεια, νοιώθει ότι εφόσον δεν ερωτηθεί από μία συγκεκριμένη ύλη, θα πρέπει να σκεφτεί μόνος του ή να βρει ο ίδιος την ύλη που θεωρεί πιο αρμόζουσα. Και αυτό είναι μεγάλο ρίσκο, άρα μεγάλο κακό. Ίσως γι’ αυτό το λόγο και οι έννοιες «θέματα sos» ή «βατά θέματα» να είναι καθαρά ελληνικής προέλευσης. Ίσως γι’ αυτό και σε πολλά ελληνικά Πανεπιστήμια υπάρχουν και άτυπες υπηρεσίες αντιγραφής ή συγγραφής της πτυχιακής εργασίας. Δεν είναι τυχαίο που παρόμοιες υπηρεσίες παρέχονται από τις κομματικές παρατάξεις του εκάστοτε Πανεπιστημίου. Μαθαίνεις πως είναι καλύτερο και ασφαλέστερο να πηγαίνεις από την περπατημένη οδό, παρά να επενδύεις στην «αστάθεια» της έρευνας ή της κριτικής σκέψης.

Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αυτού του είδους η αντίληψη για τη γνώση δεν μένει μόνο στις μαθητικές και φοιτητικές ηλικίες. Διαιωνίζεται, όπως είναι φυσικό, και στην ενήλικη ζωή και καθημερινότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τοίχοι των Εξαρχείων, εκτός από τις αντιεξουσιαστικές αφίσες, είναι γεμάτοι και με διαφημίσεις φροντιστηρίων για διάφορους διαγωνισμούς του Δημοσίου. Δύο παράλογοι κόσμοι ενώνουν τις αφίσες τους! Η συνήθεια παραμένει. Μην τυχόν και ανοίξουμε εμείς κανένα βιβλίο! Θα μας πουν τα φροντιστήρια ποιο βιβλίο πρέπει να ανοίξουμε, σε ποια σελίδα, και μάλιστα θα τους πληρώσουμε για να αισθανθούμε πως κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε με την διαπαιδαγώγηση του εαυτού μας.

Την προηγούμενη Κυριακή, διεξήχθη το Τεστ Γενικών Γνώσεων και Δεξιοτήτων του ΑΣΕΠ, το οποίο ήταν ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος. Και αναρωτιέται κανείς: Μα τί να διαβάσεις για ένα τεστ δεξιοτήτων; Ή την έχεις τη δεξιότητα ή όχι. Ή έχεις γενικές γνώσεις ή δεν έχεις. Κι όμως! Πόσα φροντιστήρια και πόσοι καθηγητές έβγαλαν πάλι λεφτά από ένα σημαντικό μερίδιο των 103.000 συμμετεχόντων; Αρκετοί. Επειδή πολύ απλά, κάποιοι έμαθαν να θεωρούν πως ακόμα και οι δεξιότητες και οι γενικές γνώσεις μπορούν να ενσωματωθούν σε μία ύλη και σε λίγες μαγικές σελίδες σημειώσεων.

Η στείρα γνώση παράγει ανθρώπους χωρίς προσωπική βούληση. Χωρίς κίνητρο για έρευνα, προσωπική αναζήτηση, αμφισβήτηση, συνεχή εκπαίδευση και επιμόρφωση. Παράγει μία κοινωνία όπου ισχυρός γίνεται αυτός που έκλεψε στις οποιεσδήποτε εξετάσεις ή που έγλυψε τους σωστούς ανθρώπους για να πάρει ένα βραβείο. Κυρίως όμως, παράγει ανασφαλείς ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κάθε είδους εξέταση στη ζωή τους σαν κάτι τραγικό και όχι σαν μία πρόκληση. Χωρίς καμία διάθεση να προχωρήσουν μπροστά και παίρνοντας ρίσκα, αλλά προτιμώντας τον «ασφαλή» και «άνετο» συντηρητισμό. Ταυτόχρονα τους καθιστά «ευπρόσβλητους» σε κάθε γνώση – σκουπίδι που μπορεί να βρουν μπροστά τους, ήτοι θεωρίες συνομωσίας, μεταφυσικές, παραψυχολογίες και γενικώς αρλουμπολογίες. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο, πως με τέτοια παιδεία και μία αντίστοιχη ανεκτική κοινωνία, μπορούμε σήμερα να καμαρώνουμε τόσους πολλούς Ελληναράδες.

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2008

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...